Ay’da ilk tohum filizlendi! Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Chang’e-4 uzay aracı tarafından Ay’a götürülen pamuk tohumlarının filizlendiğini açıkladı.
Chang’e 4 insansız uzay aracı, Ay’ın görünmeyen tarafına 3 Ocak’ta başarı ile inmişti. Bugüne dek uzay araçları Ay’ın görünmeyen yüzünün fotoğraflarını çekse de Chang’e 4 bu bölgeye yumuşak iniş yapan ilk araç oldu.
“Mini Ay biyosferi” deneyi kapsamında yaklaşık 3 kilogram ağırlığında ve 0,8 litrelik alüminyum alaşım bir silindirin içinde su, toprak, pamuk, patates ve arabidopsis tohumlarıyla maya, ipek böceği ve meyve sineği yumurtları Chang’e 4 ile Ay’a gönderilmişti.
Dünya dışı bir gök cisminde filizlenen ilk bitki
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda daha önce benzer bitkiler yetiştirilmişti ancak daha önce Dünya dışı bir gök cisminde hiç bitki yetiştirilmemişti.
Çin resmi haber ajansı Xinhua, Dünya’dan Ay’a 20 gün süren yolcuk süresince tohumların bir çeşit “biyoteknoloji” sayesinde pasif hale getirildiğini ve kontrol merkezinden araca gönderilen emir ile sulandıktan sonra tohumların büyümeye başladığını açıkladı. (Bu konu hakkında fazla detay yok ama biraz bahçe işleriyle haşır neşir olan herkes bitki tohumlarının toprak ve su ile buluşmadan uzun süre “tabiatıyla” uykuda kalabildiğini bilir. Bunun için nasıl bir “biyoteknoloji” gerektiği ve kullanıldığını merak etmemek elde değil).
Dünya dışı gök cisimlerinde sağlıklı bitkiler yetiştirilebilmesi uzun vadeli uzay görevlerinin önemli bir parçası olacak. Örneğin Mars’a yapılacak yolculuklar şu anki teknolojiyle 2,5 yıl sürüyor. Eğer Ay’dan başarılı şekilde hasat alınabilirse astronotlar Mars görevlerinde yiyecek tedariği için Dünya’ya geri dönmek zorunda kalmayacak.
Projenin baş tasarımcısı Profesör Xie Gengxin South China Morning Post gazetesine yaptığı açıklamada, bu araştırmaların gelecekte olası bir uzay üssü kurulması için değerli bilgiler sağlayacağını söyledi. Profesör Xie pamuğun kıyafet yapımında kullanılabileceğini, patateslerin astronotlara besin kaynağı olabileceğini, hardal otu ailesinin bir üyesi olan kolza (arabidopsis) tohumundan da yakıt üretilebileceğini belirtti.
Chang’e 4 aracı biyolojik deneylerinin yanısıra bölgenin jeolojik yapısını da inceleyecek.
Çin Ulusal Uzay İdaresi dört yeni ay görevinin daha planlandığını ve Ay’dan toplanan örneklerin geri getirmesi için yıl sonuna kadar bir sonda gönderileceğini doğruladı. Ayrıca idarenin pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre Çin Ay’da bir araştırma üssü inşa etmek istiyor ve bunun için 3D baskı teknolojisinden yararlanılacak.
Yaşama elverişli olmayan koşullarda tek bir tohum filizlendirebilmek için harcanan çaba ve devasa bütçeleri göz önüne alınca, yaşadığımız çevrede hoyratça tükettiğimiz bitkisel yaşamı düşünmeden edemiyor insan. Dilerim bu tip araştırmalar uzayı keşfetmemizde bize yardımcı olurken, bir yandan da uzay araştırmacılarının hayallerini süsleyen güzellikte bir gök cisminin üzerinde yaşadığımız gerçeğini bizlere hatırlatır.
Kaynak: BBC Türkçe, phys.org
