NASA‘nın İç araştırma, Sismik inceleme, Jeodezi ve Isı iletimi araştırma aracı (InSight) yaklaşık yedi ay süren 458 milyon kilometrelik yolculuktan sonra Kızıl Gezegene başarılı bir şekilde iniş yaptı.
InSight iki yıllık görev süresince Dünya ve Ay’ın da dahil olduğu kayaç yüzeyli gök cisimlerinin nasıl oluştuğunu anlamak için Mars üzerinde incelemeler yapacak.
NASA Yöneticisi Jim Bridenstine, “Bugün, insanlık tarihinde sekizinci kez Mars’a başarılı bir şekilde indik. InSight Mars’ın iç yapısını inceleyerek bizlere astronotları Ay’a ve sonrasında Mars’a göndermeye hazırlamak adına değerli veriler sağlayacak” dedi.
İniş sinyali NASA’nın Kaliforniya Pasadena’daki Jet İtiş Labaratuarına (JPL) InSight ile aynı roketle fırlatılan ve “MarCO” adı verilen iki küçük deneysel küp uydu aracılığıyla aktarıldı. Derin uzaya gönderilen ilk küp uydular olma özelliğini taşıyan uydular Insight’ı takip ederek bir dizi haberleşme ve uçuş içi navigasyon deneylerini başarılı bir şekilde gerçekleştirdikten sonra pozisyonlarını alarak atmosfere giriş ve iniş sırasında iletişimi sağladılar.
İniş
InSight 26 Kasım Pazartesi günü TSİ 22:55’de Mars ekvatoruna yakın “Elysium Planitia” adı verilen düzlüğe inişini gerçekleştirdi. Mars atmosferine saatte 19.800 km hızla giriş yapan aracın inişi sadece 6,5 dakika sürdü ve bu süre zarfında birçok otonom işlem gerçekleştirdi. İnişin hemen ardından da kendisine güç sağlayacak iki adet güneş panelini açtı.
Tüm bu süreçlerin teyit edildiği veriler şu an Mars yörüngesinde bulunan yine NASA’ya ait Odyssey uzay aracından gelecek.
InSight ekibi ilk hafta aracın ölçüm araçlarını Mars zeminine hazırlamaya odaklanacak ve takip eden günlerde ilk araştırma ve gözlemlerini yapacak.
InSight araştırma sorumlusu Bruce Banerdt, “İniş heyecan verici oldu, ama sondajı dört gözle bekliyorum. İlk görüntüler gelir gelmez mühendislik ve bilim ekiplerimiz ölçüm araçlarımızı nereye yerleştireceğimizi planlamaya başladı. İki veya üç ay içinde aracın robot kolu, görevle ilgili ana ölçüm araçlarının kurulumunu gerçekleştirecek.” dedi.
İnişin detaylı açıklması için: https://mars.nasa.gov/insight/entry-descent-landing/
InSight neyi araştıracak?
NASA’nın daha önce Mars’a inmiş olan Curiosity ve Opportunity uzay araçları gezegenin yüzeyini görüntülemiş ve örnekler toplamıştı ve bugüne kadar Mars’la ilgili tüm araştırmalar gezegenin yüzeyiyle sınırlı kalmıştı.
InSight’ın ise Mars üzerinde gezmeyecek. Görev süresi boyunca sabit olarak aynı yerde duracak olan uzay aracı, sondaj yöntemiyle Mars’ın yeraltı yapısını inceleyecek.
Mars’taki sismik aktivite, yeraltı ısısı ve gezegenin çekirdeği konusunda veriler toplayacak olan InSight, çekirdeğin yapısı ve büyüklüğü konusunda da bilim insanlarının ilk kez fikir sahibi olmasını sağlayacak.
Önemi Nedir?
Mars’ın katmanlarının incelenmesi, sadece Mars konusunda değil, diğer gezegenlerin oluşumu konusunda da önemli bulguların elde edilmesini sağlayacak.
NASA’dan yapılan açıklamada “Kayalık gezegenlerin incelenmesi konusunda elimizdeki tek veriler Dünya’ya ait. Mars’ta elde edilecek bulgular bir karşılaştırma yapmamızı sağlayacak” deniyor.
InSight’ın elde edeceği bilgiler ışığında Güneş Sistemi’nin dışındaki gezegenleri değerlendirmek için de yeni bir bakış açısının yakalanabileceği belirtiliyor.
Görevde Kullanılan Küp Uydular
24 Mart 2020’ye kadar yüzeyde çalışacak olan İnsight’ın ölçüm verileri iki küçük “MarCO” küp uydusu ile iletilecek. JPL’deki MarCO proje yöneticisi Joel Krajewski, “Bu, küçük robotik kaşiflerimiz için büyük bir sıçrama. Bence küp uydular Dünya yörüngesinin ötesinde büyük bir geleceğe sahip ve MarCO ekibi yolu açmaktan mutluluk duyuyor.” dedi.
JPL direktörü Michael Watkins de “Deneysel MarCO küp uyduları küçük gezegenlerarası uzay araçlarına yeni bir kapı açtı” diyerek görevde kullanılan küp uyduların önemine dikkat çekti.
Fransa’nın Ulusal Uzay Çalışmaları Merkezi (CNES) ve Alman Havacılık Merkezi (DLR) gibi bir dizi Avrupalı ortak da InSight görevini destekliyor.
CNES ve Paris Global Fizik Enstitüsü (IPGP), Almanya’daki Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü (MPS), İsviçre’deki İsviçre Teknoloji Enstitüsü (ETH), İngiltere’deki İmaratorluk koleji ve Oxford Üniversitesi ve JPL önemli katkılarla SEIS’i (İç Yapı Sismik Deney aracı) tedarik etti. Alman Havacılık Merkezi DLR de Polonya Bilim Akademisi Astronika Uzay Araştırma Merkezinin (CBK) önemli katkıları ile HP3 (Isı Akışı ve Fiziksel Özellikler Probu) cihazını sağladı. İspanya’nın Astrobiyoloji Merkezi (CAB) de rüzgar sensörlerini tedarik ettiler.
InSight hakkında daha fazla bilgi için: https://www.nasa.gov/insight/
MarCO küp uyduları hakkında daha fazla bilgi için: https://www.jpl.nasa.gov/cubesat/missions/marco.php
Kaynak: NASA
